Pielęgniarki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne to grupa pielęgniarek, które zdecydowały się udzielać świadczeń leczniczych osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Jednostkami systemu PRM są zespoły ratownictwa medycznego, lotnicze zespoły ratownictwa medycznego [dalej: zrm] oraz szpitalne oddziały ratunkowe.
Pielęgniarki pracując samodzielnie w zespołach ratownictwa medycznego, często na stanowisku kierownika zrm samodzielnie dokonują badania pacjenta, oceny wyników badań a dalej podejmują decyzję o zastosowanym leczeniu oraz ewentualnym transporcie do szpitala.
Aby zostać pielęgniarką systemu PRM należy uzupełnić kwalifikacje zawodowe o szkolenie podyplomowe a w niektórych przypadkach również o staż pracy o czym pisaliśmy w osobnym artykule na blogu.
Procedury medyczne wykonywane przez pielęgniarki systemu to medyczne czynności ratunkowe. Jest to zamknięty katalog znajdujący się w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.
Medyczne czynności ratunkowe wykonywane przez pielęgniarkę systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne to:
Ocena stanu pacjenta;
Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń;
Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;
Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych;
Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności:
a. rurki ustno-gardłowej,
b. rurki nosowo-gardłowej,
c. przyrządów nadgłośniowych,
d. konikopunkcji, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu;
6. Odsysanie dróg oddechowych;
7. Zdjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu lub sztucznej wentylacji płuc metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora;
8. Wykonywanie intubacji dotchawiczej lub prowadzenie wentylacji nieinwazyjnej w nagłym zatrzymaniu krążenia;
9. Wykonywanie defibrylacji manualnej na podstawie EKG lub zapisu kardiomonitora;
10. Wykonywanie defibrylacji zautomatyzowanej;
11. Wykonywanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie;
12. Wykonywanie kardiowersji w tachyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie;
13. Wykonywanie i ocena zapisu EKG;
14. Monitorowanie czynności układu oddechowego;
15. Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi;
16. Wykonywanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej;
17. Wykonywanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu;
18. Podawanie produktów leczniczych drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą oraz doszpikową (w przypadku podawania produktów leczniczych drogą doszpikową, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu);
19. Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu;
20. Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu;
21. Opatrywanie ran;
22. Tamowanie krwawień zewnętrznych;
23. Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń;
24. Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego;
25. Przyjęcie porodu;
26. Wykonywanie segregacji medycznej pierwotnej i wtórnej;
27. Przygotowanie pacjenta do transportu i opieka medyczna podczas transportu;
28. Wykonywanie pomiaru temperatury głębokiej;
29. Podawanie pacjentowi produktów leczniczych zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia;
30. Podawanie produktów krwiopochodnych, rekombinowanych koncentratów czynników krzepnięcia oraz desmopresyny, w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Pielęgniarka systemu może samodzielnie bez zlecenia lekarskiego ordynować i podawać następujące leki:
Acidum acetylsalicylicum (Kwas acetylosalicylowy), tabletki
Adenosinum (Adenozyna), roztwór do wstrzykiwań
Amiodaroni hydrochloridum (Amiodaronu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań
Atropini sulfas (Atropiny siarczan), roztwór do wstrzykiwań
Isosorbidi mononitras (Izosorbidu monoazotan), tabletki
Budesonidum (Budezonid), zawiesina do nebulizacji
Captoprilum (Kaptopryl), tabletki
Clemastinum (Klemastyna), roztwór do wstrzykiwań
Clonazepamum (Klonazepam), roztwór do wstrzykiwań
Clopidogrelum (Klopidogrel) (po teletransmisji EKG i konsultacji z lekarzem oceniającym zapis EKG), tabletki
Dexamethasoni phosphas (Deksametazonu fosforan), roztwór do wstrzykiwań
Diazepamum (Diazepam) tabletki, roztwór do wstrzykiwań, wlewka doodbytnicza
Drotaverini hydrochloridum , (Drotaweryny chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań
Epinephrinum (Epinefryna), roztwór do wstrzykiwań
Fentanylum (Fentanyl), roztwór do wstrzykiwań
Flumazenilum (Flumazenil), roztwór do wstrzykiwań
Furosemidum (Furosemid), roztwór do wstrzykiwań
Glyceroli trinitras (Glicerolu triazotan) tabletki, aerozol do stosowania podjęzykowego
Glucagoni hydrochloridum (Glukagonu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań
Glucosum 5% (Glukoza 5%), roztwór do wlewu dożylnego
Glucosum 20% (Glukoza 20%), roztwór do wstrzykiwań
Heparinum natricum (Heparyna sodowa), roztwór do wstrzykiwań
Hydrocortisonum (Hydrokortyzon), roztwór do wstrzykiwań
Hydroxyzinum (Hydroksyzyna), tabletki, roztwór do wstrzykiwań
Ibuprofenum (Ibuprofen), tabletki
Ketoprofenum (Ketoprofen) tabletki, roztwór do wstrzykiwań
Lidocaini hydrochloridum, roztwór do wstrzykiwań, (Lidokainy chlorowodorek), żel
Magnesii sulfas (Magnezu siarczan), roztwór do wstrzykiwań
Mannitolum - 15% (Mannitol - 15%), roztwór do wlewu dożylnego
Metamizolum natricum (Metamizol sodowy), roztwór do wstrzykiwań
Metoclopramidum (Metoklopramid), roztwór do wstrzykiwań
Metoprololi tartras (Metoprololu winian), roztwór do wstrzykiwań
Midazolamum (Midazolam), roztwór do wstrzykiwań
Morphini sulfas (Morfiny siarczan), roztwór do wstrzykiwań
Naloxoni hydrochloridum, (Naloksonu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań
Natrii chloridum 0,9% (Sodu chlorek 0,9%), roztwór do wlewu dożylnego
Natrii hydrogenocarbonas 8,4% (Sodu wodorowęglan 8,4%), roztwór do wstrzykiwań
Papaverini hydrochloridum (Papaweryny chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań
Paracetamolum (Paracetamol) czopki, tabletki, roztwór do wstrzykiwań
Płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny, roztwór do wlewu dożylnego
Płyny koloidowe niewymagające pobierania przed iniekcją krwi na grupę oraz próby krzyżowej (skrobia hydroksyetylowana, żelatyna modyfikowana) roztwór do wlewu dożylnego
Salbutamolum (Salbutamol) roztwór do wstrzykiwań, roztwór do nebulizacji
Solutio Ringeri/zbilansowany roztwór elektrolitowy, roztwór do wlewu dożylnego
Thiethylperazinum (Tietylperazyna), czopki, roztwór do wstrzykiwań
Ticagrelorum (Tikagrelor) (po teletransmisji EKG i konsultacji z lekarzem oceniającym zapis EKG) tabletki
Oxygenium medicinalis (Tlen medyczny) gaz
Urapidilum (Urapidyl), roztwór do wstrzykiwań
Ponadto pielęgniarka niezależnie od powyższych uprawnień jest uprawniona do samodzielnego podania bez zlecenia lekarskiego następujących leków.
Acidum acetylsalicylicum (Kwas acetylosalicylowy) tabletki
Budesonidum (Budezonid), zawiesina do nebulizacji
Captoprilum (Kaptopryl), tabletki
Clemastinum (Klemastyna), tabletki, syrop
Drotaverini hydrochloridum tabletki, (Drotaweryny chlorowodorek) czopki, roztwór do wstrzykiwań
Furosemidum (Furosemid) tabletki
Glyceroli trinitras (Glicerolu triazotan) tabletki, aerozol do stosowania podjęzykowego
Glucagoni hydrochloridum, (Glukagonu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań
Glucosum 5% (Glukoza 5%), roztwór do wlewu dożylnego
Glucosum 20% (Glukoza 20%), roztwór do wstrzykiwań
Hydrocortisonum (Hydrokortyzon) roztwór do wstrzykiwań, krem, maść
Hydroxyzinum (Hydroksyzyna), tabletki, syrop
Hyoscini butylbromidum tabletki, (Hioscyny butylobromek)* czopki
Ibuprofenum (Ibuprofen), tabletki
Ketoprofenum (Ketoprofen), tabletki
Lidocaini hydrochloridum żel, (Lidokainy chlorowodorek) aerozol, roztwór do wstrzykiwań*
Loperamidi hydrochloridum (Loperamidu chlorowodorek), tabletki
Magnesii sulfas (Magnezu siarczan), roztwór do wstrzykiwań
Metamizolum natricum (Metamizol sodowy) tabletki, czopki
Metamizolum natricum + Papaverinum + Atropinum (Metamizol sodowy + Papaweryna + Atropina) czopki
Metoclopramidum (Metoklopramid) tabletki
Metoprololi tartras (Metoprololu winian) tabletki
Natrii chloridum 0,9% (Sodu chlorek 0,9%), roztwór do wlewu dożylnego
Papaverini hydrochloridum (Papaweryny chlorowodorek) roztwór do wstrzykiwań
Paracetamolum (Paracetamol) czopki, tabletki, roztwór do wstrzykiwań
Płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny, roztwór do wlewu dożylnego
Salbutamolum (Salbutamol), roztwór do nebulizacji
Suppositoria Glyceroli (Czopki glicerolowe), czopki
Solutio Ringeri/zbilansowany roztwór elektrolitowy, roztwór do wlewu dożylnego
Thiethylperazinum (Tietylperazyna) czopki, tabletki
Oxygenium medicinalis (Tlen medyczny), gaz
Epinephrinum (Epinefryna) roztwór do wstrzykiwań
Produkty lecznicze oznaczone symbolem OTC, wszystkie dostępne
Pielęgniarka uprawniona jest do używania i stosowania poniższych środków pomocniczych bez zlecenia lekarskiego.
Zestawy infuzyjne do osobistej pompy insulinowej
Cewniki jednorazowe do odsysania górnych dróg oddechowych
Cewniki zewnętrzne
Cewniki urologiczne
Cewniki jednorazowe urologiczne lub hydrofilowe cewniki urologiczne
Worki do zbiórki moczu z odpływem
Worki do zbiórki moczu w przypadku nefrostomii
Worki stomijne samoprzylepne jednorazowego użycia w systemie jednoczęściowym lub worki i płytki w systemie dwuczęściowym lub inny sprzęt stomijny
Środki absorpcyjne (pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, majtki chłonne, podkłady, wkłady anatomiczne)
Pończochy kikutowe kończyn górnych i dolnych
Majteczki po wyłuszczeniu lub w przypadku wrodzonego braku w stawie biodrowym
Poduszka przeciwodleżynowa pneumatyczna
Materac przeciwodleżynowy
Opatrunki (emplastrii)
Paski diagnostyczne do oznaczania glukozy we krwi
Nebulizator (generator aerozolu)
Maska tlenowa
W przypadku braku możliwości interwencji lekarskiej, gdy zwłoka w podaniu leków mogłaby spowodować stan nagłego zagrożenia życia lub zdrowia matki i dziecka pielęgniarka jest uprawniona do stosowania poniższych produktów leczniczych.
Demoxytocinum (Demoksytocyna), tabletki
Drotaverini hydrochloridum (Drotaweryny chlorowodorek) tabletki, roztwór do wstrzykiwań
Hyoscini butylbromidum (Hioscyny butylobromek) roztwór do wstrzykiwań, tabletki, czopki
Magnesii sulfas (Magnezu siarczan), roztwór do wstrzykiwań
Methylergometrini maleas (Metyloergometryny maleinian), roztwór do wstrzykiwań
Oxytocinum (Oksytocyna), roztwór do wlewu dożylnego, roztwór do wstrzykiwań
Papaverini hydrochloridum (Papaweryny chlorowodorek) roztwór do wstrzykiwań
Poza wyżej wymienionymi pielęgniarka jest uprawniona do stosowania leków oraz produktów medycznych i wyrobów leczniczych wynikających z jej dodatkowego szkolenia podyplomowego.
Comments