top of page
Szukaj
Zdjęcie autoraadw. Judyta Moskała

Medyczne czynności ratunkowe udzielane przez pielęgniarkę systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne

Zaktualizowano: 24 lut 2023


Pielęgniarki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne to grupa pielęgniarek, które zdecydowały się udzielać świadczeń leczniczych osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Jednostkami systemu PRM są zespoły ratownictwa medycznego, lotnicze zespoły ratownictwa medycznego [dalej: zrm] oraz szpitalne oddziały ratunkowe.


Pielęgniarki pracując samodzielnie w zespołach ratownictwa medycznego, często na stanowisku kierownika zrm samodzielnie dokonują badania pacjenta, oceny wyników badań a dalej podejmują decyzję o zastosowanym leczeniu oraz ewentualnym transporcie do szpitala.


Aby zostać pielęgniarką systemu PRM należy uzupełnić kwalifikacje zawodowe o szkolenie podyplomowe a w niektórych przypadkach również o staż pracy o czym pisaliśmy w osobnym artykule na blogu.


Procedury medyczne wykonywane przez pielęgniarki systemu to medyczne czynności ratunkowe. Jest to zamknięty katalog znajdujący się w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.


Medyczne czynności ratunkowe wykonywane przez pielęgniarkę systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne to:

  1. Ocena stanu pacjenta;

  2. Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń;

  3. Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

  4. Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych;

  5. Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności:

a. rurki ustno-gardłowej,

b. rurki nosowo-gardłowej,

c. przyrządów nadgłośniowych,

d. konikopunkcji, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu;

6. Odsysanie dróg oddechowych;

7. Zdjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu lub sztucznej wentylacji płuc metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora;

8. Wykonywanie intubacji dotchawiczej lub prowadzenie wentylacji nieinwazyjnej w nagłym zatrzymaniu krążenia;

9. Wykonywanie defibrylacji manualnej na podstawie EKG lub zapisu kardiomonitora;

10. Wykonywanie defibrylacji zautomatyzowanej;

11. Wykonywanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie;

12. Wykonywanie kardiowersji w tachyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie;

13. Wykonywanie i ocena zapisu EKG;

14. Monitorowanie czynności układu oddechowego;

15. Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi;

16. Wykonywanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej;

17. Wykonywanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu;

18. Podawanie produktów leczniczych drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą oraz doszpikową (w przypadku podawania produktów leczniczych drogą doszpikową, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu);

19. Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej, jeżeli ukończyła kurs specjalistyczny lub kurs kwalifikacyjny lub posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa, jeżeli program kursu lub specjalizacji obejmowały treści kształcenia z tego zakresu;

20. Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu;

21. Opatrywanie ran;

22. Tamowanie krwawień zewnętrznych;

23. Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń;

24. Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego;

25. Przyjęcie porodu;

26. Wykonywanie segregacji medycznej pierwotnej i wtórnej;

27. Przygotowanie pacjenta do transportu i opieka medyczna podczas transportu;

28. Wykonywanie pomiaru temperatury głębokiej;

29. Podawanie pacjentowi produktów leczniczych zamieszczonych w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia;

30. Podawanie produktów krwiopochodnych, rekombinowanych koncentratów czynników krzepnięcia oraz desmopresyny, w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.


Pielęgniarka systemu może samodzielnie bez zlecenia lekarskiego ordynować i podawać następujące leki:

  1. Acidum acetylsalicylicum (Kwas acetylosalicylowy), tabletki

  2. Adenosinum (Adenozyna), roztwór do wstrzykiwań

  3. Amiodaroni hydrochloridum (Amiodaronu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań

  4. Atropini sulfas (Atropiny siarczan), roztwór do wstrzykiwań

  5. Isosorbidi mononitras (Izosorbidu monoazotan), tabletki

  6. Budesonidum (Budezonid), zawiesina do nebulizacji

  7. Captoprilum (Kaptopryl), tabletki

  8. Clemastinum (Klemastyna), roztwór do wstrzykiwań

  9. Clonazepamum (Klonazepam), roztwór do wstrzykiwań

  10. Clopidogrelum (Klopidogrel) (po teletransmisji EKG i konsultacji z lekarzem oceniającym zapis EKG), tabletki

  11. Dexamethasoni phosphas (Deksametazonu fosforan), roztwór do wstrzykiwań

  12. Diazepamum (Diazepam) tabletki, roztwór do wstrzykiwań, wlewka doodbytnicza

  13. Drotaverini hydrochloridum , (Drotaweryny chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań

  14. Epinephrinum (Epinefryna), roztwór do wstrzykiwań

  15. Fentanylum (Fentanyl), roztwór do wstrzykiwań

  16. Flumazenilum (Flumazenil), roztwór do wstrzykiwań

  17. Furosemidum (Furosemid), roztwór do wstrzykiwań

  18. Glyceroli trinitras (Glicerolu triazotan) tabletki, aerozol do stosowania podjęzykowego

  19. Glucagoni hydrochloridum (Glukagonu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań

  20. Glucosum 5% (Glukoza 5%), roztwór do wlewu dożylnego

  21. Glucosum 20% (Glukoza 20%), roztwór do wstrzykiwań

  22. Heparinum natricum (Heparyna sodowa), roztwór do wstrzykiwań

  23. Hydrocortisonum (Hydrokortyzon), roztwór do wstrzykiwań

  24. Hydroxyzinum (Hydroksyzyna), tabletki, roztwór do wstrzykiwań

  25. Ibuprofenum (Ibuprofen), tabletki

  26. Ketoprofenum (Ketoprofen) tabletki, roztwór do wstrzykiwań

  27. Lidocaini hydrochloridum, roztwór do wstrzykiwań, (Lidokainy chlorowodorek), żel

  28. Magnesii sulfas (Magnezu siarczan), roztwór do wstrzykiwań

  29. Mannitolum - 15% (Mannitol - 15%), roztwór do wlewu dożylnego

  30. Metamizolum natricum (Metamizol sodowy), roztwór do wstrzykiwań

  31. Metoclopramidum (Metoklopramid), roztwór do wstrzykiwań

  32. Metoprololi tartras (Metoprololu winian), roztwór do wstrzykiwań

  33. Midazolamum (Midazolam), roztwór do wstrzykiwań

  34. Morphini sulfas (Morfiny siarczan), roztwór do wstrzykiwań

  35. Naloxoni hydrochloridum, (Naloksonu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań

  36. Natrii chloridum 0,9% (Sodu chlorek 0,9%), roztwór do wlewu dożylnego

  37. Natrii hydrogenocarbonas 8,4% (Sodu wodorowęglan 8,4%), roztwór do wstrzykiwań

  38. Papaverini hydrochloridum (Papaweryny chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań

  39. Paracetamolum (Paracetamol) czopki, tabletki, roztwór do wstrzykiwań

  40. Płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny, roztwór do wlewu dożylnego

  41. Płyny koloidowe niewymagające pobierania przed iniekcją krwi na grupę oraz próby krzyżowej (skrobia hydroksyetylowana, żelatyna modyfikowana) roztwór do wlewu dożylnego

  42. Salbutamolum (Salbutamol) roztwór do wstrzykiwań, roztwór do nebulizacji

  43. Solutio Ringeri/zbilansowany roztwór elektrolitowy, roztwór do wlewu dożylnego

  44. Thiethylperazinum (Tietylperazyna), czopki, roztwór do wstrzykiwań

  45. Ticagrelorum (Tikagrelor) (po teletransmisji EKG i konsultacji z lekarzem oceniającym zapis EKG) tabletki

  46. Oxygenium medicinalis (Tlen medyczny) gaz

  47. Urapidilum (Urapidyl), roztwór do wstrzykiwań

Ponadto pielęgniarka niezależnie od powyższych uprawnień jest uprawniona do samodzielnego podania bez zlecenia lekarskiego następujących leków.

  1. Acidum acetylsalicylicum (Kwas acetylosalicylowy) tabletki

  2. Budesonidum (Budezonid), zawiesina do nebulizacji

  3. Captoprilum (Kaptopryl), tabletki

  4. Clemastinum (Klemastyna), tabletki, syrop

  5. Drotaverini hydrochloridum tabletki, (Drotaweryny chlorowodorek) czopki, roztwór do wstrzykiwań

  6. Furosemidum (Furosemid) tabletki

  7. Glyceroli trinitras (Glicerolu triazotan) tabletki, aerozol do stosowania podjęzykowego

  8. Glucagoni hydrochloridum, (Glukagonu chlorowodorek), roztwór do wstrzykiwań

  9. Glucosum 5% (Glukoza 5%), roztwór do wlewu dożylnego

  10. Glucosum 20% (Glukoza 20%), roztwór do wstrzykiwań

  11. Hydrocortisonum (Hydrokortyzon) roztwór do wstrzykiwań, krem, maść

  12. Hydroxyzinum (Hydroksyzyna), tabletki, syrop

  13. Hyoscini butylbromidum tabletki, (Hioscyny butylobromek)* czopki

  14. Ibuprofenum (Ibuprofen), tabletki

  15. Ketoprofenum (Ketoprofen), tabletki

  16. Lidocaini hydrochloridum żel, (Lidokainy chlorowodorek) aerozol, roztwór do wstrzykiwań*

  17. Loperamidi hydrochloridum (Loperamidu chlorowodorek), tabletki

  18. Magnesii sulfas (Magnezu siarczan), roztwór do wstrzykiwań

  19. Metamizolum natricum (Metamizol sodowy) tabletki, czopki

  20. Metamizolum natricum + Papaverinum + Atropinum (Metamizol sodowy + Papaweryna + Atropina) czopki

  21. Metoclopramidum (Metoklopramid) tabletki

  22. Metoprololi tartras (Metoprololu winian) tabletki

  23. Natrii chloridum 0,9% (Sodu chlorek 0,9%), roztwór do wlewu dożylnego

  24. Papaverini hydrochloridum (Papaweryny chlorowodorek) roztwór do wstrzykiwań

  25. Paracetamolum (Paracetamol) czopki, tabletki, roztwór do wstrzykiwań

  26. Płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny, roztwór do wlewu dożylnego

  27. Salbutamolum (Salbutamol), roztwór do nebulizacji

  28. Suppositoria Glyceroli (Czopki glicerolowe), czopki

  29. Solutio Ringeri/zbilansowany roztwór elektrolitowy, roztwór do wlewu dożylnego

  30. Thiethylperazinum (Tietylperazyna) czopki, tabletki

  31. Oxygenium medicinalis (Tlen medyczny), gaz

  32. Epinephrinum (Epinefryna) roztwór do wstrzykiwań

  33. Produkty lecznicze oznaczone symbolem OTC, wszystkie dostępne

Pielęgniarka uprawniona jest do używania i stosowania poniższych środków pomocniczych bez zlecenia lekarskiego.

  1. Zestawy infuzyjne do osobistej pompy insulinowej

  2. Cewniki jednorazowe do odsysania górnych dróg oddechowych

  3. Cewniki zewnętrzne

  4. Cewniki urologiczne

  5. Cewniki jednorazowe urologiczne lub hydrofilowe cewniki urologiczne

  6. Worki do zbiórki moczu z odpływem

  7. Worki do zbiórki moczu w przypadku nefrostomii

  8. Worki stomijne samoprzylepne jednorazowego użycia w systemie jednoczęściowym lub worki i płytki w systemie dwuczęściowym lub inny sprzęt stomijny

  9. Środki absorpcyjne (pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, majtki chłonne, podkłady, wkłady anatomiczne)

  10. Pończochy kikutowe kończyn górnych i dolnych

  11. Majteczki po wyłuszczeniu lub w przypadku wrodzonego braku w stawie biodrowym

  12. Poduszka przeciwodleżynowa pneumatyczna

  13. Materac przeciwodleżynowy

  14. Opatrunki (emplastrii)

  15. Paski diagnostyczne do oznaczania glukozy we krwi

  16. Nebulizator (generator aerozolu)

  17. Maska tlenowa


W przypadku braku możliwości interwencji lekarskiej, gdy zwłoka w podaniu leków mogłaby spowodować stan nagłego zagrożenia życia lub zdrowia matki i dziecka pielęgniarka jest uprawniona do stosowania poniższych produktów leczniczych.


  1. Demoxytocinum (Demoksytocyna), tabletki

  2. Drotaverini hydrochloridum (Drotaweryny chlorowodorek) tabletki, roztwór do wstrzykiwań

  3. Hyoscini butylbromidum (Hioscyny butylobromek) roztwór do wstrzykiwań, tabletki, czopki

  4. Magnesii sulfas (Magnezu siarczan), roztwór do wstrzykiwań

  5. Methylergometrini maleas (Metyloergometryny maleinian), roztwór do wstrzykiwań

  6. Oxytocinum (Oksytocyna), roztwór do wlewu dożylnego, roztwór do wstrzykiwań

  7. Papaverini hydrochloridum (Papaweryny chlorowodorek) roztwór do wstrzykiwań


Poza wyżej wymienionymi pielęgniarka jest uprawniona do stosowania leków oraz produktów medycznych i wyrobów leczniczych wynikających z jej dodatkowego szkolenia podyplomowego.



6 wyświetleń0 komentarzy

Comments


bottom of page